„1.000 złotych kary dziennie”-poradnik najemcy

Gościem bloga jest adwokat Tomasz Henclewski z kancelarii prawnej Henclewski&Wyjatek z Poznania. www.henclewskiwyjatek.plwww.najemcawgalerii.pl

Jesteście jedną z nielicznych kancelarii w Polsce, która od wielu lat specjalizuje się w branży retail. Wasi prawnicy pomagają najemcom, a nie w drugą stronę, bo jak wiemy te dwa światy mają swoje kancelarie prawne. Jak dziś wygląda ten świat, od strony najemcy?

Pracujemy na trzy sposoby: telefonicznie, mailowo i poprzez video konferencje po kilkanaście godzin dziennie włącznie z sobotami i niedzielami. Rozmawiają z nami duże marki, średnie i te najmniejsze. Sytuacja jest nadzwyczajna i prawnicy z naszej kancelarii nie zajmują się praktycznie innymi sprawami.

I podnieśliście ceny?

Nie.

Jak to? W czasach pandemii „wszyscy podnoszą” skoro są klienci w takiej masie jak teraz. Ktoś z boku powiedziałby, że nie rozumiecie „okazji”.

To nie jest czas na rozmowy wyłącznie i tylko o pieniądzach. Nie pracujemy za darmo, wprowadziliśmy niższe stawki. Powód jest zasadniczy. Mamy sytuację ekstremalną i setki podmiotów, które nierzadko nie mają pieniędzy na zapłatę wg „taryfy”-stosujemy stawki adekwatne do sytuacji, a ta powtórzę jest poważna. Firmy budowane przez wiele lat mogą zniknąć z rynku bezpowrotnie, a z nimi miejsca pracy. Odbudowa tkanki miejskiej wchodzi w grę, to jednak proces długofalowy, skomplikowany i nieoczywisty. Stąd też należy ratować to co się da uratować.

I rząd ratuje. Pierwsza tarcza, druga tarcza, trzecia. Czy chowając się za nimi można uniknąć tego nazwijmy to po boksersku „nokatującego ciosu”?

Nie jestem cenzorem rządu i nie zamierzam nim być niemniej rozporządzenie z wczoraj- czyli z drugiego maja- opublikowane przez Radę Ministrów na mocy którego przywracany jest handel -jest skandalem.

Jakim skandalem? Przecież organizacje zajmujące się lobbyngiem naciskały na to, aby galerie handlowe otworzyć jak najszybciej. Czyli zgodnie z wolą tych organizacji.

Zgoda, niemniej moim zdaniem i nie tylko moim firmy dostały poniżej 48 godzin na to, aby przygotować się do tego otwarcia, które jest na rękę wynajmujących. Weźmy pod uwagę, że 3 maja to jest dzień ustawowo wolny od pracy.

Czyli jak zamknięte galerie to źle i jak otwarte szybciej to też źle. Czyli tak czy inaczej jest źle. Co miał zrobić rząd? Dziś te same organizacje lobbujące mówią, że to jest świetna decyzja na którą wszyscy czekali. Jak się w tym połapać?

Najemcy spodziewali się, że otwarcie nastąpi 18 maja, trwały rozmowy na temat wysokości czynszów, odnalezienia się w nowej sytuacji. Żyjemy w przestrzeni głównie przekazów medialnych, z których dowiadywaliśmy się o instalacji kamer termowizyjnych mierzących temperaturę klientów i pracowników, o specjalnych aplikacjach dla klientów, o przeróżnych nowych zabezpieczeniach, a ostatecznie ich w tym rozporządzeniu nie ma. I jak ten najemca ma podejmować decyzje dotyczące dalszej działalności?

Przytoczę argumentację najemców: galerie nie odzyskują swojej atrakcyjności, zamknięte pozostają kluby fitness, kina oraz strefy restauracyjne. Otwarte będą tylko te, które mają jedzenie na wynos, albo z dowozem. Zwracają się do mnie całe sieci restauracyjne, które tego dowozu nie mają. Limity wejść sprawią, że do małego sklepiku o powierzchni 20 m może wejść jedna osoba. Najemcy stawiają pytanie kto tam będzie przychodził…a licznik czynszów od jutra zaczyna bić w pełnej wysokości.

Klasyczny retailer powie tak: jaki to problem kupić samochody i serwować jedzenie do domu, albo plastikowe talerzyki i przygotowywać jedzenie na wynos. My wam dajemy wędkę, a przecież potraficie łowić…

Teoretycznie możemy kupić i drona i serwować jedzenie z powietrza. Problem od lat tkwi w zawiłościach zawartych umów i w karach finansowych nakładanych na najemców. Galerie wzywają do poniedziałkowego otwarcia lokali gastronomicznych właśnie pod rygorem kary w wysokości 1000 złotych za dzień-jeśli ktoś nie otworzy- lub zerwaniem umowy, pociągnięciem z gwarancji bankowych i nałożeniem dodatkowej kary 12 krotności czynszu. Są już naciski na najemców na zasadzie „albo- albo”. Naszym zadaniem jest znalezienie możliwości, aby im pomóc. Jeśli ma pan sieć, która nie serwuje na wynos to nałożenie tych kar jest równoznaczne z upadłością firmy. W tym rozporządzeniu jest furtka, która jasno określa to, że jeśli ktoś prowadzi lokal gastronomiczny i nie świadczył takiej usługi to nie ma obowiązku otwierania lokalu.

Czy w tym rozporządzeniu jest jeszcze jakiś punkt na podstawie, którego najemcy mogą się „złapać”?

Nie ma. To rozporządzenie sprowadza się do dwóch obowiązków galerii: otwarcia drzwi i zapewnienia punktu w którym można kupić rękawiczki i maski. Cała reszta leży po stronie tych drugich. Zgodzę się z panem Igorem Klają prezesem 4F-to będzie rzeź najemców. Moim zdaniem może dochodzić do działań na granicy prawa lub nawet wbrew prawu. Najtrudniejsza sytuacja jest tam gdzie właścicielem budynku jest Fundusz Inwestycyjny. Jeśli uznają, że prowadzenie tego biznesu już przestanie być opłacalne to pójdą po gwarancje bankowe, a potem spróbują sięgnąć po inne zabezpieczenia.

W takiej sytuacji z pięciu galerii handlowych w mieście zostanie jedna. Inna sytuacja może być tam, gdzie proces decyzyjny jest mniej skomplikowany np. galerie Rafała Sonika. W takich budynkach teoretycznie może być łatwiej. To ogromny wysiłek dla wszystkich i nie może-nie powinno być tak, że wszystkie koszty tego kryzysu zostaną przerzucone na jedną stronę. W tym niezwykłym czasie prowadzimy też postępowania restrukturyzacyjne, sanacyjne.

Wiele poważnych firm rozważa również wariant taki, że w ogóle się nie otworzą. Zapowiedziało to już kilka dużych podmiotów ograniczających powierzchnie najmu. Naszym zadaniem jest pomóc, podpowiedzieć i odpowiednio sprawę poprowadzić. Będziemy bronić najemców w sądach. Robimy to od wielu lat i dla nas ten „temat” nie jest czymś zaskakującym i nowym. Nowa jest jedynie skala tego zjawiska.

Dziękuję za rozmowę: Daniel Dziewit